بررسی شرایط اشتغال و استخدام در اهواز با نگاهی به مهم‌ترین صنایع شهر

نفت خیز بودن استان خوزستان باعث شده است که شرکت های نفت و گاز و پتروشیمی متعددی در این استان فعالیت کنند. بزرگ‌ترین شرکت نفت و گاز ایران، شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب است که دفتر مرکزی آن در شهر اهواز مستقر شده است و با اشتغال‌زایی برای بیش از 42 هزار نفر نفر از ساکنین خوزستان و سایر استان‌های ایران، نقش بسیار مهمی را در بازار استخدام و فرصت های شغلی اهواز بازی می‌کند. فعالیت اصلی این شرکت که از زیرمجموعه‌های شرکت نفت است در زمینه اکتشاف، توسعه و تولید، فرآورش و انتقال نفت و گاز طبیعی و تولید میعانات گازی است.

این شرکت با تولید روزانه ۳ میلیون بشکه نفت خام، ۲/۵ میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی و ۱۳۰ هزار بشکه میعانات گازی، بخش قابل توجهی از نفت و گاز تولیدی کشور را تامین می‌کند. شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب دارای ۹ زیرمجموعه است که هرکدام موجب ایجاد هزاران فرصت شغلی در استان شده‌اند. این شرکت‌ها شامل شرکت نفت و گاز کارون، مارون، گچساران، آغاجاری، مسجد سلیمان، شرکت پیراحفاری ایران، توربین جنوب، خدمات ترابری و پشتیبانی نفت و خدمات رفاهی نفت است.

استخدام اهواز در صنایع مرتبط با مواد غذایی

اهواز نه تنها به علت کارخانجات نفت و گاز خود شهرت نداردو واحدهای صنعتی مختلفی نیز در زمینه تولید مواد غذایی در این منطقه فعالیت می‌کنند. برای مثال می‌توان به کارخانه صنایع غذایی مجید اشاره کرد که در ابتدای جاده شوشتر به اهواز قرار دارد و از زمان تاسیس (یعنی سال ۱۳۷۲) تا به امروز در زمینه تولید آبلیمو، انواع مربا، ترشیجات، شوریجات، سس، آبمیوه و … مشغول به فعالیت است.

استان خوزستان به علت وجود صنایع نیشکر نیز شهرت دارد. همچنین کارخانجات تولید و تصفیه قند و شکر نیز در استان خوزستان فعالیت دارند. برای مثال می‌توان به شرکت تولیدی قند و تصفیه شکر اهواز اشاره کرد که در سال ۱۳۳۸ تاسیس شده و در کیلومتر ۱۴ جاده دغافله قرار دارد. البته این کارخانه در سال ۱۳۸۶ تعطیل و در سال ۱۴۰۰ دوباره راه‌اندازی شد.

آخرین آمار از نرخ بیکاری، اشتغال و مشارکت اقتصادی در اهواز

طبق آماری که توسط وزارت کار در سال ۹۹ منتشر شده بود، نرخ بیکاری، اشتغال و مشارکت اقتصادی خوزستان به شرح زیر است:

بررسی شاخص نرخ مشارکت اقتصادی خوزستان

یکی از شاخص‌های مهم برای بررسی بازار کار، شاخص نرخ مشارکت اقتصادی است. این شاخص نسبت جمعیت فعال بالای ۱۵ سال را از کل جمعیت افراد بالای ۱۵ سال اندازه‌گیری می‌کند. طبق آمارهای منتشر شده در زمستان ۱۳۹۹، نرخ مشارکت اقتصادی مرد و زن (برای جمعیت بالای ۱۵ سال) در اهواز و کل کشور به صورت زیر است:

·         نرخ مشارکت اقتصادی کل در ایران 9/40 درصد و در اهواز 9/39 درصد

·         نرخ مشارکت اقتصادی شهری در ایران 1/40 درصد و در اهواز 8/38 درصد

·         نرخ مشارکت اقتصادی روستایی در ایران 5/43 درصد و در اهواز 9/43 درصد

بررسی شاخص نرخ بیکاری خوزستان

یکی دیگر از شاخص‌های مهم در بررسی بازار کار نرخ بیکاری است. این شاخص به صورت نسبت افراد بیکار از کل جمعیت فعال تعریف می‌شود. طبق آمارهای رسمی منتشر شده در زمستان ۱۳۹۹، نرخ بیکاری استان خوزستان برای مرد و زن (جمعیت ۱۵ سال به بالا) به صورت زیر بوده است:

·         نرخ بیکاری کل در ایران 7/9 درصد و در اهواز 9/12 درصد

·         نرخ بیکاری شهری در ایران 2/10 درصد و در اهواز 14 درصد

·         نرخ بیکاری روستایی در ایران 8 درصد و در اهواز 9/4 درصد

بررسی شاخص سهم اشتغال خوزستان

سه بخش مهم اقتصادی که در بازار کار باید بررسی شوند عبارتند از بخش خدمات و بازرگانی، بخش صنعتی و بخش کشاورزی. سهم اشتغال استان خوزستان در مقایسه با کل ایران در سه بخش صنعت، کشاورزی و خدمات به صورت زیر است:

·         سهم اشتغال کل بخش کشاورزی در ایران 8/15 درصد و در اهواز 17 درصد

·         سهم اشتغال بخش کشاورزی شهری در ایران 8/5 درصد و در اهواز 7/7 درصد

·         سهم اشتغال بخش کشاورزی روستایی در ایران 3/45 درصد و در اهواز 1/46 درصد

 

·         سهم اشتغال کل بخش صنعت در ایران 8/33 درصد و در اهواز 7/33 درصد

·         سهم اشتغال بخش صنعت شهری در ایران 9/34 درصد و در اهواز 8/34 درصد

·         سهم اشتغال بخش صنعت روستایی در ایران 3/30 درصد و در اهواز 3/30 درصد

 

·         سهم اشتغال کل بخش خدمات در ایران 4/50 درصد و در اهواز 2/49 درصد

·         سهم اشتغال بخش خدمات شهری در ایران 2/59 درصد و در اهواز 5/57 درصد

·         سهم اشتغال بخش خدمات روستایی در ایران 4/24 درصد و در اهواز 6/23 درصد

بررسی شاخص نرخ اشتغال خوزستان

شاخص نرخ اشتغال آخرین شاخص اقتصادی است که در این مقاله بررسی می‌کنیم. این شاخص در واقع برای اندازه‌گیری نسبت جمعیت شاغل به کل جمعیت فعال استفاده می‌شود. نرخ اشتغال زن و مرد (برای جمعیت بالای ۱۵ سال) در سال ۱۳۹۹ در اهواز و کل ایران طبق جدول زیر بوده است:

·         نرخ اشتغال کل در ایران 3/90 درصد و در اهواز 1/87 درصد

·         نرخ بیکاری شهری در ایران 8/89 درصد و در اهواز 86 درصد

·         نرخ بیکاری روستایی در ایران 92 درصد و در اهواز 6/90 درصد

‌

بررسی جغرافیای اهواز و خوزستان

اهواز جزو کلان‌شهرهای واقع در جنوب شرقی کشور محسوب و به عنوان مرکز استان خوزستان (از سال ۱۳۰۳ تاکنون) ‌شناخته می‌شود. و در مرکز شهرستان اهواز قرار گرفته است. طبق سرشماری سال 1395، این شهر دارای جمعیتی بالغ بر 1184788 نفر بوده و به همین دلیل از نظر جمعیت، جایگاه هشتم کشور و از نظر مساحت، جایگاه چهارم را دارا است. شرکت‌های نفتی بزرگ و مهمی مثل شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب، شرکت ملی حفاری ایران، شرکت فولاد خوزستان و برخی دیگر از کارخانه‌های مادر کشور در این شهر قرار دارند.

شرایط اشتغال و استخدام در اهواز چگونه است؟

طبق آمار سال ۹۵، در آن سال تعداد بالغ بر ۸۰۰۰ فرصت شغلی در مراکز کاریابی استان خوزستان ثبت شده بود. این عدد در مقایسه با تعداد کارجوهای سال ۹۵ در استان خوزستان، که برابر ۲۰۰۰۰ نفر بوده است، بسیار اندک است. علت این اختلاف بسیار زیاد، جمعیت بالای استان و رونق بازار کاریابی و استخدام دولتی در آن است. با توجه به اینکه شرکت‌های خصوصی معمولاً آگهی‌های استخدامی خود را از طریق کاریابی‌ها یا سایت استخدامی منتشر می‌کنند و شرکت‌های دولتی از این روش‌ها استفاده نمی‌کنند، این اختلاف آماری قابل توجیه است.